Witamina b6 bierze udział w procesie hematopoezy, czyli powstawania składników komórkowych krwi. Hematopoeza to niezbędny do życia proces i zachodzi zarówno na etapie embriogenezy jak i przez cały okres wzrostu i rozwoju organizmu ludzkiego. Na skutek starzenia intensywność hematopoezy znacznie maleje, jednak nigdy nie zanika. U dorosłego i zdrowego człowieka w ciągu doby powstaje ponad miliard nowych komórek krwi i podobna liczba ulega fizjologicznej degradacji np. w śledzionie.
Proces hematopoezy zachodzi w szpiku kostnym
U dorosłych głównie w kościach czaszki, miednicy i mostku, gdzie w otoczeniu komórek zrębu znajdują się hematopoetyczne komórki macierzyste – HSC (ang. hematopoietic steem cells), które mają wyjątkowe cechy komórek niezróżnicowanych o charakterze zbliżonym do komórek embrionalnym. Ta fizjologiczna pula komórek w trakcie podziałów odnawia swoją populację macierzystą i daje początek liniom, które mogą ulegać dalszym różnicowaniom. W ten sposób z jednego typu komórek powstają populacje przechodzące w ostateczności w komórki tak wyspecjalizowane jak np. erytrocyty (komórki transportujące tlen i częściowo dwutlenek węgla), limfocyty (komórki wchodzące w skład układu odpornościowego) czy płytki krwi (uczestniczące w krzepnięciu).
Rola witaminy B6 w produkcji hemoglobiny
W trakcie dojrzewania i specjalizowania się erytrocytów w komórkach tych dochodzi do syntezy hemoglobiny – zbudowanego z czterech podjednostek białka. W skład tej struktury – prócz elementów „czysto białkowych” – wchodzą też cząsteczki hemu, który jest rozbudowaną strukturą chemiczną i zawiera w swoim centrum jon żelaza. To właśnie hem odpowiada za najważniejszą funkcję hemoglobiny – wiązanie tlenu. Witamina B6 uczestniczy w jednym z pierwszych etapów syntezy hemu i funkcjonuje jako koenzym dla enzymu syntetyzującego ALA (syntetaza kwasu δ-aminolewulinowego). Ponadto witamina B6 wiąże się do dwóch miejsc w obrębie dojrzałej cząstki hemoglobiny wpływając na strukturę białka i wzajemne oddziaływanie podjednostek ze sobą, w ten sposób zwiększa powinowactwo hemoglobiny do tlenu.
Witamina B6 odgrywa więc istotną rolę w samym procesie powstawania czerwonych krwinek i umożliwia im wydajne pełnienie swoich funkcji. Osoby obarczone skłonnościami do anemii (na skutek chorób, osłabienia organizmu czy niedoborów żelaza) powinny skonsultować z lekarzem konieczność suplementacji witaminy B6. Taki wybór powinny też przemyśleć ciężarne (z uwagi na ogólnie zwiększone zapotrzebowanie na substancje odżywcze, witaminy i minerały) i kobiety cierpiące na wyjątkowo obwite krwawienia w trakcie okresu. Utrata krwi powoduje zwiększenie intensywności hematopoezy, a przemęczenie negatywnie wpływa na sam proces, który powinien być w takich wypadkach dodatkowo wspomagany.
Literatura
Hattangadi SM, Wong P, Zhang L, Flygare J, Lodish HF. From stem cell to red cell: regulation of erythropoiesis at multiple levels by multiple proteins, RNAs, and chromatin modifications. Blood. 2011;118(24):6258-6268.
