Mandarynki – witaminy, wartości odżywcze, indeks glikemiczny, wykorzystanie i właściwości mandarynek

28.11.2014
ok. 5 min

Czy mandarynki są zdrowe? Mandarynka – słodka i soczysta namiastka słońca zimą – to jeden z najbardziej cenionych importowanych owoców w Polsce. Zajadają się nimi zarówno dzieci, jak i dorośli. A już sam ich cytrusowy aromat przywodzi na myśl święta. Oprócz fantastycznego smaku, zawierają ponadto całkiem spory zasób witamin i soli mineralnych, niezbędnych do utrzymania dobrej kondycji i zdrowia.

Czy mandarynka jest lekkostrawna?

Mandarynki jak i cytrusy są lekkostrawne. Cytrusy były uprawiane na świecie już ponad 3 tysiące lat temu. Mandarynki trafiły do Europy na początku XIX wieku, chociaż pierwsze wzmianki o nich pochodzą już z XII wieku. Ojczyzną mandarynek są Chiny oraz Indonezja. Mandarynki rosną na drzewie cytrusowym, którego wysokość sięga nawet do 8 metrów. Mandarynka to roślina należącą do rodziny rutowatych i oplatają niewielkie, ciemnozielone liście oraz białe kwiaty. Owoce mają natomiast owalny kształt, spłaszczony po obu stronach, skórka jest porowata, a miąższ składa się z segmentów, które można łatwo od siebie oddzielić. Dziś mandarynki uprawiane są niemal na całym świecie – przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich. Słodki smak egzotyki zadomowił się także na dobre na polskich stołach. Z rozkoszą spożywamy je w czystej postaci, ale smakują również wyśmienicie przetworzone. Wykorzystywane są też w przemyśle perfumeryjnym – nuta cytrusowa dodaje ekskluzywnym pachnidłom słodko-świeżego wigoru i życia.

Rodzaje mandarynek

Istnieje kilka popularnych rodzajów mandarynek, w tym mandarynki satsuma lub Citrus unshiu. Ten typ jest zwykle kojarzony z Japonią, chociaż łatwo rośnie również w regionie Gulf Coast i innych obszarach południowych Stanów Zjednoczonych.

Sprawdź też: Potas a sport: 5 zaskakujących korzyści z suplementacji potasu dla sportowców

Popularna jest również mandarynka zwyczajna, znana również jako mandarynki cytrusowe siatkowate Blanco lub mandarynki Ponkan. Rośnie szeroko w ciepłym klimacie umiarkowanym do tropikalnego, w tym w częściach Chin, Brazylii, Hiszpanii i Filipin.

Być może słyszałeś również o mandarynkach lub mandarynce cytrusowej, która ma bardziej czerwonawo-pomarańczową skórkę. Uważa się, że pochodzą one z Tangeru w Maroku, gdzie zyskały przydomek. Ponadto istnieje wiele mieszańców lub krzyżówek mandarynek i innych cytrusów. Chociaż nie ma solidnego konsensusu co do dokładnej liczby odmian mandarynek, uważa się, że na całym świecie rośnie od 162 do 200.

Jest ziarnem bogatym w sole mineralne, witaminy i błonnik, a ponadto naturalnie bezglutenowym. Szarłat zwisły, Amaranthus caudatus: wartości odżywcze i wpływ na organizm

Wykorzystanie madnarynek

Dość często Polacy wykorzystują mandarynki jako składnik orzeźwiających sałatek. Dodatek cytrusów sprawia, że zyskują one niebanalny smak. Doskonale komponują się także w deserach, uzupełniając o ciekawe tony ciasta, kremy z bitą śmietana, galaretki a także czekoladowe rarytasy. To dokonała para również z drobiem czy owocami morza. Warto skosztować szczególnie krewetek w towarzystwie mandarynek, podanych z sosem słodko-pikantnym. Zwolennicy kuchni w wersji light używają tych pomarańczowych owoców z zamiłowaniem, w końcu są niskokaloryczne. Mandarynki wzbudzają w każdym inne pozytywne doznania. Dla jednych to smak szczęścia, drugim kojarzą się ze zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia, a jeszcze innym przywołują na myśl wakacje w ciepłych krajach. To wprost idealny „kompan” na zdrową przekąskę.

Mandarynki a cukrzyca – indeks glikemiczny mandarynki

Czy można jeść mandarynki, mając cukrzyce? Jedzenie mandarynek pomaga również zwalczać otyłość, zapobiega cukrzycy typu 2 czy miażdżycy naczyń. Mandarynki mają niski indeks glikemiczny. Indeks glikemiczny mandarynki to zaledwie 30. Mandarynki zawierają także wiele składników mineralnych, są np. dobrym źródłem potasu – jednego z najważniejszych elektrolitów, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pierwiastek ten odpowiada za prawidłową pracę mięśni, regulację gospodarki wodnej, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz prawidłowego ciśnienia krwi. Według WHO dzienne zapotrzebowanie na potas wynosi ok. 3,5 g.

Wartości odżywcze mandarynki

Mandarynki mają imponujący profil odżywczy. Jedna średnia mandarynka (88 gramów) zawiera następujące składniki odżywcze:

  • Kalorie: 47
  • Węglowodany: 12 gramów
  • Białko: 0,7 grama
  • Tłuszcz: 0,3 grama
  • Błonnik: 2 gramy
  • Witamina C: 26% dziennej zalecanej wartości
  • Magnez: 2,5% DZS
  • Potas: 3% DZS
  • Miedź: 4% DZS
  • Żelazo: prawie 1% DZS

Ten mały, silny owoc dostarcza ponad jedną czwartą zalecanego dziennego spożycia witaminy C, która jest ważna dla zdrowia skóry, gojenia się ran i prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.

Razem z witaminami i minerałami, jedna średnia (88 gramów) mandarynka zawiera 8% dziennego zapotrzebowania na błonnik. Błonnik odżywia pożyteczne bakterie jelitowe, które wspomagają trawienie, a nawet mogą pomóc zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca i choroby serca.

Mandarynki a zdrowie – czy mandarynki są zdrowe?

Mandarynki to niezwykle smaczne owoce, które można wykorzystać w sztuce kulinarnej na wiele sposobów. Ich fantastyczny aromat nie da się porównać do niczego innego na Ziemi. Podczas obierania cytrusów ze skórki roznosi się pyszną mgiełką w pomieszczeniu. To zdrowy przysmak, zatem rozkoszujmy się nimi nie tylko od święta!

Czy mandarynki są zdrowe? – co zawierają mandarynki?

Mandarynki kryją w sobie bogactwo cennych elementów dla zdrowia. Owoce zawierają sporą dawkę kwasów organicznych, dzięki czemu wykazują właściwości antytoksyczne. Ze względu na obecność witamin A i E mają działanie wspomagające na układ odpornościowy, hamując chociażby aktywność wolnych rodników, które odpowiadają za procesy starzenia czy poprawiając kondycję skóry. Mandarynki dostarczają również ważnych minerałów. Chociaż nie są bogatym źródłem miedzi, mają jej więcej niż większość owoców. Miedź jest niezbędna dla zdrowia, ponieważ wspomaga produkcję czerwonych krwinek i wchłanianie żelaza. W ten sposób pomaga transportować tlen do tkanek.

Bibliografia:
Chambial, S., Dwivedi, S., Shukla, K. K., John, P. J., & Sharma, P. (2013). Vitamin C in disease prevention and cure: an overview. Indian journal of clinical biochemistry : IJCB, 28(4), 314–328. https://doi.org/10.1007/s12291-013-0375-3
Bost M, Houdart S, Oberli M, Kalonji E, Huneau JF, Margaritis I. Dietary copper and human health: Current evidence and unresolved issues. J Trace Elem Med Biol. 2016 May;35:107-15. doi: 10.1016/j.jtemb.2016.02.006. Epub 2016 Mar 5. PMID: 27049134.
https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169105/nutrients
Lv, X., Zhao, S., Ning, Z., Zeng, H., Shu, Y., Tao, O., Xiao, C., Lu, C., & Liu, Y. (2015). Citrus fruits as a treasure trove of active natural metabolites that potentially provide benefits for human health. Chemistry Central journal, 9, 68. https://doi.org/10.1186/s13065-015-0145-9
Wu, G. A., Prochnik, S., Jenkins, J., Salse, J., Hellsten, U., Murat, F., Perrier, X., Ruiz, M., Scalabrin, S., Terol, J., Takita, M. A., Labadie, K., Poulain, J., Couloux, A., Jabbari, K., Cattonaro, F., Del Fabbro, C., Pinosio, S., Zuccolo, A., Chapman, J., … Rokhsar, D. (2014). Sequencing of diverse mandarin, pummelo and orange genomes reveals complex history of admixture during citrus domestication. Nature biotechnology, 32(7), 656–662. https://doi.org/10.1038/nbt.2906

Przeczytaj też:

Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

13.10.2021
ok. 4 min

Dieta dla sportowców – porady i zalecenia

Dla sportowców i osób aktywnych fizycznie odpowiedni program żywieniowy ma bardzo duże znaczenie. Sposób odżywiania się jest istotny bez względu na uprawianą dyscyplinę oraz częstotliwość treningów. Przede wszystkim dieta dla sportowca powinna zawierać odpowiednie ilości witamin oraz minerałów. Natomiast ilość węglowodanów i białka w diecie zależy od indywidualnego zapotrzebowania na kalorie oraz rodzaj dyscypliny sportowej. […]

16.09.2021
ok. 3 min

Magnez a zmęczenie

Magnez należy do pierwiastków, których właściwe stężenie w organizmie warunkuje prawidłowe funkcjonowanie wielu układów – wśród których szczególnie wyróżnia się układ nerwowy i mięśniowy. To właśnie wpływ magnezu na układ nerwowy sprawia, że specyfik ten znalazł zastosowanie w walce z sennością i zmęczeniem. W jaki sposób jednak magnez wpływa na witalność organizmu? Czy może on […]

13.08.2021
ok. 3 min

Niskie ciśnienie krwi a sport

W odróżnieniu od nadciśnienia – które jest nie tylko wyjątkowo niebezpieczne dla zdrowia, ale też występuje dużo częściej – osoby o niskim ciśnieniu są stosunkowo zdrowe. Dopiero znaczny spadek ciśnienia sprawia zagrożenie zdrowia, a nawet życia. W takim stanie osoba o obniżonym ciśnieniu zaznaje uczucia zmęczenia i zawrotów głowy, wynika to ze zbyt małego natlenienia […]

obliczapotasukatelin
15.05.2019
ok. 4 min

Jaką rolę odgrywa potas w organizmie człowieka?

Potas należy do głównych makroelementów naszego organizmu, a jego rola w prawidłowym funkcjonowaniu jest nieoceniona. Obecnie poziom wiedzy na temat tego pierwiastka i funkcji jakie pełni jest coraz obszerniejszy. Każdy z nas jest w stanie wymienić jego główne zadania w ustroju. W czym ten pierwiastek nam pomaga, do czego jest niezbędny. Problemy z ciśnieniem krwi […]

ukladnerwowykatelin
25.03.2019
ok. 2 min

Rola magnezu dla właściwego funkcjonowania serca i układu nerwowego

Obecność magnezu w naszym organizmie ma fundamentalne znaczenie dla jego prawidłowego funkcjonowania. Wraz z potasem, sodem i wapniem należy on do czterech głównych kationów naszego organizmu. Natomiast jako jon wewnątrzkomórkowy ilościowo ustępuje miejsca jedynie potasowi. Szacuje się, że w ciele dorosłej, ważącej 70 kg osoby znajduje się ok. 22-26 g magnezu. Magnez obecny jest w […]