Medycyna sportowa stanowi w miarę nową gałąź medycyny o znaczeniu interdyscyplinarnym. Rozwój społeczeństwa zachodniego skutkujący pogarszającą się dietą i niedoborami ruchu zaczął sprawiać, że edukacja zaznaczająca konieczność uprawiania sportu o umiarkowanej intensywności jest kluczowa dla zachowania zdrowia w każdym wieku. Ostatnio możemy zauważyć trend rosnącej mody na ćwiczenia na siłowni, pływanie czy bieganie w wielkomiejskich parkach. Wzrost świadomości społecznej i uatrakcyjnienie sportu – jako idei – doprowadziły do wzrostu znaczenia i popularności zawodu lekarza sportowego. Medycyna sportowa przestała być dziedziną zarezerwowana dla „pacjentów wyczynowych”, a w sali oczekujących na spotkanie w gabinecie lekarskim nie spotkamy już wyłącznie zawodowych sportowców marzących o olimpijskim złocie.
Założenia pracy lekarza sportowego i medycyny sportowej
Pierwszym założeniem pracy lekarza sportowego jest ogólna opieka nad pacjentem aktywnym ruchowo. Lekarz taki nie ogranicza się w swoim zawodzie do pacjentów o określonym stanie zdrowia, kontuzjowanych czy w specyficznych granicach wiekowych.
Podobnie jak sport jest dla każdego, tak lekarz sportowy musi wykazać się wiedzą medyczną w stosunku do pacjentów biegających hobbystycznie, przechodzących kontuzje i tych o idealnym stanie zdrowia – trenującymi pływanie od czasu letnich igrzysk olimpijskich w Barcelonie.
Sprawdź też: Czy niedobór potasu i magnezu może być skutkiem przyjmowania leków?
Opieka lekarza sportowego nad pacjentem może być zauważalna na każdym etapie rozpoczynania jego przygody ze sportem. Badania wstępne polegające na kwalifikacji sportowej pozwalają na określenie preferowanej dyscypliny i wykluczenia istotnych przeciwskazań zdrowotnych. Badania kontrolne wykonywane w kontrolowanych odstępach pozwalają określić wpływ uprawianej dyscypliny sportu na zdrowie, a przy odpowiedniej szczegółowości nawet wpływ zmiany stosowanej techniki ćwiczenia.
Zakres obowiązków lekarza sportowego
Interdyscyplinarne podejście jest zauważalne zwłaszcza w przypadku ustalania diety. Lekarz sportowy musi wykazać się nie tylko ogólną znajomością historii medycznej danego pacjenta, ale też dokładnych technik stosowanych przez niego w uprawianej dyscyplinie sportu. Trzymanie ręki na pulsie umożliwia maksymalizację prozdrowotnych skutków ćwiczeń i zapobieganie kontuzjom, wynikającym ze stosowania niewłaściwych dla pacjenta intensywności i metod treningów. W przypadku kontuzji lekarz sportowy działa już po fakcie zapewniając właściwe leczenie i rehabilitację. W przypadku udziału pacjenta w zawodach lekarz odpowiada też za kontrolę antydopingową, która pomaga w zachowywaniu szczytnych i szlachetnych idei sportu. Jest to wyjątkowo istotne w przypadku zawodów o znaczeniu międzynarodowym.
Lekarz sportowy w ciągu wielu lat edukacji kształci się w zakresie kierunków takich jak: traumatologia kończyn, ortopedia, kardiologia, medycyna chorób wewnętrznych, chirurgia ogólna, a nawet – z uwagi na zróżnicowany wiek pacjentów – pediatria i medycyna rodzina. Na uczelniach medycznych medycyna sportowa funkcjonuje jako rzeczywista specjalizacja, która cieszy się rosnącą popularnością wśród młodych lekarzy.
Źródła:
Hardt FState of primary care sports and exercise medicine in BrazilBritish Journal of Sports Medicine 2018;52:887.
Laki, J., Soós, Á., Jákó, P., Tállay, A., Perjés, Á., & Szabó, A. M. (2017). Introducing the National Institute for Sports Medicine in Hungary: a complex sports medical healthcare and screening system. BMJ open sport & exercise medicine, 3(1), e000267. https://doi.org/10.1136/bmjsem-2017-000267
Frontera, Walter R. (2007). Clinical Sports Medicine: Medical Management and Rehabilitation. Elsevier Health Sciences. ISBN 978-1-4160-2443-9.
Przeczytaj też:
