Każdy, kto trenuje na siłowni, napewno słyszał chociaż raz o niezwykle popularnym suplemencie diety oznaczanym jako BCAA. BCAA (branched chain amino acids) to aminokwasy o charakterystycznej budowie.
Podstawowa struktura aminokwasu
Aminokwas składa się z kilku elementów: centralnego atomu węgla z atomem wodoru, dwóch grup funkcyjnych uczestniczących w tworzeniu wiązania chemicznego między pojedynczymi aminokwasami w białku i łańcucha bocznego. Ostatni element jest zmienny i zależy od aminokwasu. I tak, kwas glutaminowy ma inny łańcuch boczny niż tyrozyna i dzięki temu pełni odmienne funkcje. Oprócz nadawania różnych cech fizykochemicznych, łańcuch boczny może bezpośrednio uczestniczyć w reakcjach enzymatycznych ponieważ wchodzi w skład centrum katalitycznego. Aminokwasy rozgałęzione mają wspólny model budowy łańcucha bocznego – jest on rozgałęziony i hydrofobowy. Tak zbudowany aminokwas może umożliwiać białku osiągnięcie odpowiedniej struktury poprzez tworzenie warstw i krypt silnie hydrofobowych, które wzajemnie ze sobą oddziałują. Do aminokwasów rozgałęziony zaliczamy leucynę, izoleucynę i walinę.
Aminokwasy rozgałęzione należą do grupy egzogennych
Opisując je należy na wstępie zaznaczyć, że wszystkie te aminokwasy są substancjami egzogennymi – nasz organizm nie wytwarza ich z innych związków chemicznych i cała pula wykorzystywanych w syntetyzowanych białkach aminokwasów musi być podawana wraz z pokarmem. W procesach tworzenia nowych białek w każdej komórce żywej bezpośrednio uczestniczą pojedyncze aminokwasy. Synteza polega na łączeniu ze sobą aminokwasów w długie łańcuchy polimeru (można to porównać do nawijania na nić koralików, każdy z nich reprezentuje aminokwas). Tak wytworzony łańcuch ulega dalszemu składaniu i formowaniu – proces ten nazywany jest zwijaniem lub fałdowaniem białek. Dopiero odpowiednio uformowane białko może pełnić funkcje strukturalne lub enzymatyczne.
Korzyści z przyjmowania BCAA
Dostarczanie pełnowartościowych białek w pokarmie wiąże się z koniecznością ich hydrolizy (trawienia) do aminokwasów, które następnie ulegają wchłonięciu i rozprowadzeniu po organizmie. Pojawia się tu pierwsza zaleta suplementacji BCAA. Włókna mięśniowe zawierają znaczne ilości różnych białek, zarówno strukturalnych jak i pełniących znaczące funkcje metaboliczne, które w swoim składzie zawierają różne aminokwasy egzogenne. Dzięki temu suplementy BCAA wspomagają nie tylko wzrost masy mięśniowej, ale także są zalecane dla sportowców wyczynowych i długodystansowych w celu przyspieszenia regeneracji mięśni. Dobrze odżywiony mięsień nie tylko rośnie, ale też staje się silniejszy i bardziej wytrzymały, a przez to mniej wrażliwy na uszkodzenia związane z przetrenowaniem. Wzrost tkanki mięśniowej wiąże się też z jej lepszym ukrwieniem. Rozbudowana sieć naczyń dostarcza więcej tlenu, który jest intensywnie zużywany przez pracujące komórki.
Sprawdź też: Co pić w upały? Nawodnienie organizmu podczas upałów
Dodatkowo suplementacja BCAA zwiększa spalanie tkanki tłuszczowej i zmniejsza uczucie zmęczenia po treningu, a także wspomagają regenerację tkanek. Decydując się na suplementację BCAA trzeba pamiętać o spożywaniu odpowiedniej dawki dostosowanej do masy ciała i intensywności treningów. Przedawkowania mogą prowadzić do uszkodzenia nerek i wątroby na skutek konieczności metabolizowania przez organizm nadmiaru aminokwasów – zazwyczaj do mocznika Jego zwiększona koncentracja prowadzi do zaburzeń kwasowo-zasadowych krwi i płynów tkankowych. Mieszaniny suplementów BCAA często zawierają dodatkowe związki takie jak tauryna i glutamina, które dodatkowo wspomagają metabolizm mięśni.
Bibliografia:
Wolfe RR. Branched-chain amino acids and muscle protein synthesis in humans: myth or reality?. J Int Soc Sports Nutr. 2017;14:30.
Przeczytaj też:
