Lato jest dla większości najbardziej wyczekiwaną porą roku. Nie tylko ze względu na czas wakacyjnych wyjazdów i sezonu na tropikalne owoce, ale również z powodu wysokich temperatur i dni pełnych słońca. Upały jednak są przyjemne jedynie w odpowiedniej dawce. Nadmiar ciepła ma negatywny wpływ na zdrowie, a temperatury w mieście są zazwyczaj dużo wyższe niż w lasach, nad morzem i w innych popularnych miejscach wakacyjnych wyjazdów.
Upały w mieście – dlaczego są groźne?
Na skutek obecności znacznych ilości betonu, szkła i niedoboru drzew temperatury latem w miastach są dużo wyższe niż poza nim. Dodatkowo doskwiera smog, który w godzinach południowych może nawet utrudniać oddychanie. Dla osób obarczonych problemami z układem oddechowym – alergików, chorujących na infekcje płuc, palaczy i astmatyków – jest to szczególnie niebezpieczne. Ich płuca dużo gorzej znoszą zanieczyszczenia obecne w powietrzu. Drobiny pyłu i związki chemiczne pochodzące ze spalin samochodów – które w upalnym powietrzu unoszą się znacznie dłużej – uszkadzają płuca, prowadzą do stanów zapalnych i zmniejszają zdolność do pochłaniania tlenu.
Dlaczego nawadnianie organizmu podczas upałów jest ważne?
Wysoka temperatura zmusza nasz organizm do schładzania się. Najważniejszym mechanizmem termoregulacji jest wydzielanie potu, który parując ochładza skórę i zapobiega przegrzaniu. Jednakże wraz z potem wydzielane są liczne sole mineralne. Dlatego nawodnienie organizmu nie powinno opierać się wyłącznie na czystej wodzie.
Sprawdź też: Najlepiej nawadniające owoce
Do najważniejszych soli traconych wraz z potem należą chlorki sodu i potasu. To właśnie one powinny znaleźć się w płynach, które w trakcie lata należy pić w znacznie większej ilości niż w innych porach roku. Uprawianie sportu na świeżym powietrzu w upale znacznie zwiększa zapotrzebowanie na płyn, jednakże zwiększa również ryzyko udaru i innych uszkodzeń organizmu. Z tego powodu powinno wybierać się wieczorne lub poranne godziny, w których temperatura jest znacznie niższa niż w ciągu dnia.
Odwodnienie w trakcie upałów
Niedobór płynów zwiększa ryzyko odwodnienia, które negatywnie wpływa na cały organizm. Zmniejszenie ilości płynu w organizmie osłabia zdolności do termoregulacji i prowadzi do hipertermii. Również układ sercowo-naczyniowy źle znosi niedobory wody i upały. Wysuszona skóra gorzej odprowadza ciepło co prowadzi do zamkniętej pętli wzrostu temperatury ciała.
Czego nie pić w trakcie upałów?
Najbardziej niebezpiecznym dla zdrowia skutkiem odwodnienia jest zaburzenie gospodarki mineralnej. Sole mineralne – nazywane popularnie elektrolitami – umożliwiają zachodzenie wielu podstawowych procesów w organizmie oraz regulują funkcje nerwowe i skurcze mięśni. Należy więc pamiętać, że wraz z utratą wody z organizmu tracimy również elektrolity.
Kofeina
Czy istnieją substancje nasilające ten proces? Do najważniejszych i najczęściej stosowanych należy kofeina, która wykazuje właściwości moczopędne. Kofeina zawarta jest ona nie tylko w kawie i napojach energetyzujących, ale również w herbacie i popularnych napojach typu cola. Wydalając rozcieńczony mocz tracimy znaczne ilości potasu, który musi zostać niezwłocznie uzupełniony.
Alkohol
Napoje alkoholowe również należą do grupy wyjątkowo niewskazanych w czasie przebywania na otwartym słońcu. Podobnie jak kofeina, alkohol podnosi ciśnienie i zwiększa wydalanie moczu. Dodatkowo zaburza on funkcjonowanie układu krążenia, który jest już wystarczająco osłabiony w przypadku niedoborów potasu. W skrajnych przypadkach może to skutkować zaburzeniem rytmu serca, zwiększonym zmęczeniem i ogólnym osłabieniem organizmu.
Przeczytaj też:
- Warzywa i owoce bogate w potas
- Mięśnie – narząd niedoceniany
- Ile pić wody podczas aktywności fizycznej?
Bibliografia:
Konkel L. Feeling the Heat: The Health Effects of Hot Days Vary across the Globe. Environ Health Perspect. 2017;125(10):104003
https://www.who.int/globalchange/publications/heat-and-health/en/
