Witamina B6, znana również jako pirydoksyna, jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, której organizm potrzebuje do wielu funkcji. Witamina B6 ma znaczenie dla metabolizmu białek, tłuszczów i węglowodanów oraz tworzenia czerwonych krwinek i neuroprzekaźników.
Organizm ludzki nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać witaminy B6, więc musi ona być dostarczana wraz z pożywieniem. Organizm nie magazynuje pirydoksyny, a jej nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Oznacza to, że codziennie należy przyjmować odpowiednią dawkę witaminy B6 wraz z pokarmem w celu zapewnienia jej stałego poziomu.
Spożywanie odpowiednich ilości witaminy B6 jest ważne dla optymalnego zdrowia, a nawet może zapobiegać chorobom przewlekłym i je leczyć. W tym artykule przedstawiamy korzyści zdrowotne z zażywania suplementu witaminy B6.
Wpływ witaminy B6 na układ nerwowy
Jednym z najważniejszych układów – których aktywność podtrzymywana jest odpowiednią podażą witaminy B6 – jest ośrodkowy układ nerwowy. Funkcjonowanie tkanki nerwowej opiera się na wymianie informacji między komórkami przy pomocy wydzielanych do otoczenia związków chemicznych.
Sprawdź też: Produkty o wysokiej zawartości witaminy B6 (pirydoksyny)
Związki te są syntetyzowane we wnętrzu neuronu i po uwolnieniu oddziałują na komórkę kontaktująca się z nim. Witamina B6 uczestniczy w syntezie tych głównych przekaźników informacji w tkance nerwowej. Ich niedobór nie tylko prowadzi do zaburzeń bardziej zaawansowanych, ale także zwiększenia ryzyka chorób neurodegeneracyjnych (na przykładzie choroby Alzheimera czy Parkinsona). Jeśli neuron nie otrzymuje bodźców (lub ich ilość nie jest prawidłowa) dochodzi do spontanicznej śmierci komórki, która w niektórych przypadkach może prowadzić do rozwoju stanu zapalnego.
Przyjmowanie suplementów z witaminą B6 może poprawić nastrój i złagodzić objawy depresji
Witamina B6 odgrywa ważną rolę w regulacji nastroju. Dzieje się tak częściowo dlatego, że ta witamina jest niezbędna do tworzenia neuroprzekaźników regulujących emocje, w tym serotoniny, dopaminy i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Witamina B6 może również odgrywać rolę w obniżaniu wysokiego poziomu aminokwasu homocysteiny we krwi, co wiąże się z depresją i innymi problemami psychiatrycznymi.
Kilka badań wykazało, że objawy depresji są związane z niskim poziomem krwi i spożyciem witaminy B6, szczególnie u osób starszych, które są w grupie wysokiego ryzyka niedoboru witaminy B. Jedno badanie z udziałem 250 starszych osób wykazało, że niedobór witaminy B6 we krwi podwoił prawdopodobieństwo wystąpienia depresji. Jednak nie wykazano skuteczności stosowania witaminy B6 w zapobieganiu lub leczeniu depresji.
Sprawdź też: Wpływ niedoboru magnezu na układ nerwowy
Dwuletnie kontrolowane badanie z udziałem około 300 starszych mężczyzn, którzy nie mieli depresji na początku, wykazało, że osoby przyjmujące suplementy B6, kwas foliowy i B12 nie były mniej narażone na objawy depresji w porównaniu z grupą placebo.
Witamina B6 odgrywa rolę w poprawie funkcji mózgu i zapobieganiu chorobie Alzheimera
Może promować zdrowie mózgu i zmniejszać ryzyko choroby Alzheimera, ale badania są sprzeczne. Z jednej strony B6 może obniżać wysoki poziom homocysteiny we krwi, co może zwiększać ryzyko choroby Alzheimera.
Jedno badanie z udziałem 156 osób dorosłych z wysokim poziomem homocysteiny i łagodnymi zaburzeniami poznawczymi wykazało, że przyjmowanie dużych dawek B6, B12 i kwasu foliowego (B9) zmniejszyło homocysteinę i zmniejszyło wyniszczenie w niektórych obszarach mózgu, które są podatne na chorobę Alzheimera.
Jednak nie jest jasne, czy spadek homocysteiny przekłada się na poprawę funkcji mózgu, czy wolniejszy stopień upośledzenia funkcji poznawczych.
Randomizowane, kontrolowane badanie z udziałem ponad 400 dorosłych z łagodną do umiarkowanej chorobą Alzheimera wykazało, że wysokie dawki B6, B12 i kwasu foliowego zmniejszały poziom homocysteiny, ale nie spowalniały spadku funkcji mózgu w porównaniu z placebo. Ponadto przegląd 19 badań wykazał, że suplementacja B6, B12 i folianem samodzielnie lub w połączeniu nie poprawiła funkcji mózgu ani nie zmniejszyła ryzyka choroby Alzheimera.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące wpływu samej witaminy B6 na poziom homocysteiny i funkcje mózgu, aby lepiej zrozumieć rolę tej witaminy w poprawie zdrowia mózgu.
Witamina B6 zapobiega i leczy anemię, wspomagając produkcję hemoglobiny
Ze względu na swoją rolę w produkcji hemoglobiny witamina B6 może być pomocna w zapobieganiu i leczeniu niedokrwistości spowodowanej niedoborem.
Hemoglobina to białko, które dostarcza tlen do twoich komórek. Kiedy masz niski poziom hemoglobiny, twoje komórki nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu. W rezultacie możesz rozwinąć anemię i poczuć się osłabiony lub zmęczony. Badania powiązały niski poziom witaminy B6 z niedokrwistością, szczególnie u kobiet w ciąży i kobiet w wieku rozrodczym.
Sprawdź też: Owoce tropikalne najlepszym źródłem potasu
Uważa się jednak, że niedobór witaminy B6 występuje rzadko u większości zdrowych osób dorosłych, więc istnieją ograniczone badania dotyczące stosowania witaminy B6 w leczeniu niedokrwistości. Studium przypadku 72-letniej kobiety z niedokrwistością z powodu niskiego poziomu B6 wykazało, że leczenie najbardziej aktywną formą witaminy B6 zmniejszyło objawy.
Inne badanie wykazało, że przyjmowanie 75 mg witaminy B6 dziennie podczas ciąży zmniejszyło objawy niedokrwistości u 56 kobiet w ciąży, które nie reagowały na leczenie żelazem. Potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć skuteczność witaminy B6 w leczeniu niedokrwistości w populacjach innych niż osoby o podwyższonym ryzyku niedoboru witaminy B, takie jak kobiety w ciąży i osoby starsze.
Witamina B6 skutecznie neutrealizuje toksyny
Badanie opublikowane w 2007 roku sugeruje, że witamina B6 może chronić organizm przed toksycznym wpływem zanieczyszczeń powietrza poprzez regulację funkcjonowania komórki na poziomie genetycznym. Część toksyn oddziałuje pośrednio lub bezpośrednio na genom i w ten sposób prowadzi do patogenezy tkanek w układzie oddechowym – w tym do nowotworów i chorób autoimmunologicznych.
Jest to szczególnie istotne w czasach, gdy smog staje się jednym z głównych problemów życia w miastach, a władze większości krajów „zamiatają temat pod dywan”. Według Światowej Organizacji Zdrowia – zanieczyszczenie powietrza może być jednym z głównych czynników wywołujących choroby cywilizacyjne.
Stosowanie witaminy B6 może być przydatne w leczeniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego
Witamina B6 jest stosowana w leczeniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego lub PMS, w tym lęku, depresji i drażliwości.
Naukowcy podejrzewają, że witamina B6 pomaga w łagodzeniu objawów emocjonalnych związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego ze względu na jej rolę w tworzeniu neuroprzekaźników regulujących nastrój. Trzymiesięczne badanie z udziałem ponad 60 kobiet przed menopauzą wykazało, że codzienne przyjmowanie 50 mg witaminy B6 poprawiło objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego w postaci depresji, drażliwości i zmęczenia o 69%.
Jednak kobiety, które otrzymały placebo, zgłaszały również poprawę objawów PMS, co sugeruje, że skuteczność suplementu witaminy B6 mogła częściowo wynikać z efektu placebo.
Inne małe badanie wykazało, że 50 mg witaminy B6 wraz z 200 mg magnezu dziennie znacznie zmniejszyło objawy PMS, w tym wahania nastroju, drażliwość i niepokój, w trakcie jednego cyklu miesiączkowego.
Chociaż wyniki te są obiecujące, są one ograniczone przez niewielki rozmiar próbki i krótki czas trwania. Konieczne są dalsze badania nad bezpieczeństwem i skutecznością witaminy B6 w łagodzeniu objawów PMS, zanim można będzie sformułować zalecenia.
Witamina B6 jest stosowana od dziesięcioleci w leczeniu nudności i wymiotów podczas ciąży
Naukowcy nie są do końca pewni, dlaczego witamina B6 pomaga w porannych mdłościach, ale może to być spowodowane tym, że odpowiednia ilość B6 odgrywa kilka ważnych ról w zapewnieniu zdrowej ciąży.
Badanie przeprowadzone na 342 kobietach w pierwszych 17 tygodniach ciąży wykazało, że codzienna suplementacja 30 mg witaminy B6 znacznie zmniejszyła uczucie nudności po pięciu dniach leczenia w porównaniu z placebo.
W innym badaniu porównano wpływ imbiru i witaminy B6 na redukcję epizodów nudności i wymiotów u 126 kobiet w ciąży. Wyniki pokazały, że przyjmowanie 75 mg B6 każdego dnia zmniejszyło objawy nudności i wymiotów o 31% po czterech dniach. Badania te sugerują, że witamina B6 jest skuteczna w leczeniu porannych mdłości nawet w czasie krótszym niż jeden tydzień.
Witamina B6 może zapobiegać zatykaniu tętnic i minimalizować ryzyko chorób serca
Badania pokazują, że osoby z niskim poziomem witaminy B6 we krwi mają prawie dwukrotnie większe ryzyko zachorowania na choroby serca w porównaniu z osobami z wyższym poziomem B6. Jest to prawdopodobnie spowodowane rolą witaminy B6 w obniżeniu poziomu homocysteiny, która ma związek z kilkoma procesami chorobowymi, w tym chorobami serca.
Bibliografia:
Zhong J, Karlsson O, Wang G, et al. B vitamins attenuate the epigenetic effects of ambient fine particles in a pilot human intervention trial [published correction appears in Proc Natl Acad Sci U S A. 2017 Apr 18;114(16):E3367]. Proc Natl Acad Sci U S A. 2017;114(13):3503-3508. doi:10.1073/pnas.1618545114
Manisalidis I, Stavropoulou E, Stavropoulos A, Bezirtzoglou E. Environmental and Health Impacts of Air Pollution: A Review. Front Public Health. 2020;8:14. Published 2020 Feb 20. doi:10.3389/fpubh.2020.00014
McParlin C, O’Donnell A, Robson SC, Beyer F, Moloney E, Bryant A, Bradley J, Muirhead CR, Nelson-Piercy C, Newbury-Birch D, Norman J, Shaw C, Simpson E, Swallow B, Yates L, Vale L. Treatments for Hyperemesis Gravidarum and Nausea and Vomiting in Pregnancy: A Systematic Review. JAMA. 2016 Oct 4;316(13):1392-1401. doi: 10.1001/jama.2016.14337. PMID: 27701665.
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB6-HealthProfessional/
Hellmann H, Mooney S. Vitamin B6: a molecule for human health? Molecules. 2010 Jan 20;15(1):442-59. doi: 10.3390/molecules15010442. PMID: 20110903; PMCID: PMC6257116.
Skarupski KA, Tangney C, Li H, Ouyang B, Evans DA, Morris MC. Longitudinal association of vitamin B-6, folate, and vitamin B-12 with depressive symptoms among older adults over time. Am J Clin Nutr. 2010 Aug;92(2):330-5. doi: 10.3945/ajcn.2010.29413. Epub 2010 Jun 2. PMID: 20519557; PMCID: PMC2904034.
Merete C, Falcon LM, Tucker KL. Vitamin B6 is associated with depressive symptomatology in Massachusetts elders. J Am Coll Nutr. 2008 Jun;27(3):421-7. doi: 10.1080/07315724.2008.10719720. PMID: 18838531; PMCID: PMC2572855.
Folstein M, Liu T, Peter I, Buell J, Arsenault L, Scott T, Qiu WW. The homocysteine hypothesis of depression. Am J Psychiatry. 2007 Jun;164(6):861-7. doi: 10.1176/ajp.2007.164.6.861. Erratum in: Am J Psychiatry. 2007 Jul;164(7):1123. Buel, Jennifer [corrected to Buell, Jennifer]. PMID: 17541043.
Clayton PT. B6-responsive disorders: a model of vitamin dependency. J Inherit Metab Dis. 2006 Apr-Jun;29(2-3):317-26. doi: 10.1007/s10545-005-0243-2. PMID: 16763894.
https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-B6
Malouf R, Grimley Evans J. The effect of vitamin B6 on cognition. Cochrane Database Syst Rev. 2003;(4):CD004393. doi: 10.1002/14651858.CD004393. PMID: 14584010.
Seshadri S, Beiser A, Selhub J, Jacques PF, Rosenberg IH, D’Agostino RB, Wilson PW, Wolf PA. Plasma homocysteine as a risk factor for dementia and Alzheimer’s disease. N Engl J Med. 2002 Feb 14;346(7):476-83. doi: 10.1056/NEJMoa011613. PMID: 11844848.
Douaud G, Refsum H, de Jager CA, Jacoby R, Nichols TE, Smith SM, Smith AD. Preventing Alzheimer’s disease-related gray matter atrophy by B-vitamin treatment. Proc Natl Acad Sci U S A. 2013 Jun 4;110(23):9523-8. doi: 10.1073/pnas.1301816110. Epub 2013 May 20. PMID: 23690582; PMCID: PMC3677457.
Aisen PS, Schneider LS, Sano M, Diaz-Arrastia R, van Dyck CH, Weiner MF, Bottiglieri T, Jin S, Stokes KT, Thomas RG, Thal LJ; Alzheimer Disease Cooperative Study. High-dose B vitamin supplementation and cognitive decline in Alzheimer disease: a randomized controlled trial. JAMA. 2008 Oct 15;300(15):1774-83. doi: 10.1001/jama.300.15.1774. PMID: 18854539; PMCID: PMC2684821.
Ford AH, Almeida OP. Effect of homocysteine lowering treatment on cognitive function: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Alzheimers Dis. 2012;29(1):133-49. doi: 10.3233/JAD-2012-111739. PMID: 22232016.
Spinneker A, Sola R, Lemmen V, Castillo MJ, Pietrzik K, González-Gross M. Vitamin B6 status, deficiency and its consequences–an overview. Nutr Hosp. 2007 Jan-Feb;22(1):7-24. PMID: 17260529.
Hisano M, Suzuki R, Sago H, Murashima A, Yamaguchi K. Vitamin B6 deficiency and anemia in pregnancy. Eur J Clin Nutr. 2010 Feb;64(2):221-3. doi: 10.1038/ejcn.2009.125. Epub 2009 Nov 18. PMID: 19920848.
Mason, D. Y., & Emerson, P. M. (1973). Primary acquired sideroblastic anaemia: response to treatment with pyridoxal-5-phosphate. British medical journal, 1(5850), 389–390. https://doi.org/10.1136/bmj.1.5850.389
Hisano M, Suzuki R, Sago H, Murashima A, Yamaguchi K. Vitamin B6 deficiency and anemia in pregnancy. Eur J Clin Nutr. 2010 Feb;64(2):221-3. doi: 10.1038/ejcn.2009.125. Epub 2009 Nov 18. PMID: 19920848.
Doll H, Brown S, Thurston A, Vessey M. Pyridoxine (vitamin B6) and the premenstrual syndrome: a randomized crossover trial. J R Coll Gen Pract. 1989 Sep;39(326):364-8. PMID: 2558186; PMCID: PMC1711872.
De Souza MC, Walker AF, Robinson PA, Bolland K. A synergistic effect of a daily supplement for 1 month of 200 mg magnesium plus 50 mg vitamin B6 for the relief of anxiety-related premenstrual symptoms: a randomized, double-blind, crossover study. J Womens Health Gend Based Med. 2000 Mar;9(2):131-9. doi: 10.1089/152460900318623. PMID: 10746516.
Wyatt, K. M., Dimmock, P. W., Jones, P. W., & Shaughn O’Brien, P. M. (1999). Efficacy of vitamin B-6 in the treatment of premenstrual syndrome: systematic review. BMJ (Clinical research ed.), 318(7195), 1375–1381. https://doi.org/10.1136/bmj.318.7195.1375
Vutyavanich T, Wongtra-ngan S, Ruangsri R. Pyridoxine for nausea and vomiting of pregnancy: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Am J Obstet Gynecol. 1995 Sep;173(3 Pt 1):881-4. doi: 10.1016/0002-9378(95)90359-3. PMID: 7573262.
Chittumma P, Kaewkiattikun K, Wiriyasiriwach B. Comparison of the effectiveness of ginger and vitamin B6 for treatment of nausea and vomiting in early pregnancy: a randomized double-blind controlled trial. J Med Assoc Thai. 2007 Jan;90(1):15-20. PMID: 17621727.
Lin PT, Cheng CH, Liaw YP, Lee BJ, Lee TW, Huang YC. Low pyridoxal 5′-phosphate is associated with increased risk of coronary artery disease. Nutrition. 2006 Nov-Dec;22(11-12):1146-51. doi: 10.1016/j.nut.2006.08.013. Epub 2006 Oct 10. PMID: 17045461.
Vermeulen EG, Stehouwer CD, Twisk JW, van den Berg M, de Jong SC, Mackaay AJ, van Campen CM, Visser FC, Jakobs CA, Bulterjis EJ, Rauwerda JA. Effect of homocysteine-lowering treatment with folic acid plus vitamin B6 on progression of subclinical atherosclerosis: a randomised, placebo-controlled trial. Lancet. 2000 Feb 12;355(9203):517-22. doi: 10.1016/s0140-6736(99)07391-2. PMID: 10683000.
Endo N, Nishiyama K, Otsuka A, Kanouchi H, Taga M, Oka T. Antioxidant activity of vitamin B6 delays homocysteine-induced atherosclerosis in rats. Br J Nutr. 2006 Jun;95(6):1088-93. doi: 10.1079/bjn20061764. PMID: 16768830.
Vermeulen EG, Stehouwer CD, Twisk JW, van den Berg M, de Jong SC, Mackaay AJ, van Campen CM, Visser FC, Jakobs CA, Bulterjis EJ, Rauwerda JA. Effect of homocysteine-lowering treatment with folic acid plus vitamin B6 on progression of subclinical atherosclerosis: a randomised, placebo-controlled trial. Lancet. 2000 Feb 12;355(9203):517-22. doi: 10.1016/s0140-6736(99)07391-2. PMID: 10683000.
Przeczytaj też:
