Gospodarka wodno-elektrolitowa jest częstym tematem poruszanym w przypadku omawiania wskazówek dietetycznych dla osób uprawiających sporty wydolnościowe. Właściwy poziom płynów w organizmie nie tylko umożliwia funkcjonowanie komórek, ale również ma bezpośredni wpływ na wydolność mięśni, układu sercowo-naczyniowego i usuwanie toksyn z organizmu.
Utrata wody w trakcie ćwiczeń
O tym, że trzeba pić dużo wody w trakcie ćwiczeń wiedzą wszyscy. Jednak nie tylko sama woda jest istotna. W trakcie wysiłku fizycznego dochodzi do utraty również soli mineralnych. Wraz z potem organizm traci potas, które nie mogą być z powrotem wchłonięte do organizmu. Ponadto znaczna ilość minerałów – w tym potasu – przepływa przez nerki, gdzie w formie roztworu moczu usuwana jest do pęcherza moczowego. Procesy te mogą wydawać się marnotrawstwem cennych składników, jednak są niezwykle istotne dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Sprawdź też: Obrzęki (opuchlizna) nóg – przyczyny i zapobieganie
Pot chłodzi rozgrzana skórę, która emituje do otoczenia znaczne ilości ciepła. Bez właściwych poziomów minerałów i wody nerki nie mogą filtrować krwi. Jest to proces dużo ważniejszy dla obciążonego wysiłkiem organizmu niż nawet chłodzenie go potem. Intensywna praca mięśni przyspiesza przemianę materii w ich komórkach. Skutkuje to wydalaniem do krwi znacznych ilości toksyn, które muszą być z niej usunięte przy udziale nerek. Strata potasu w procesie filtracji jest „ceną” pracy nerek.
Udział minerałów w nawadnianiu organizmu
Na napojach przeznaczonych dla sportowców często można spotkać oznaczenie: „Nawadnia lepiej niż woda”. To na pierwszy rzut oka absurdalne zdanie ma w sobie jednak sporo prawdy. Woda wraz z solami mineralnymi dostaje się do układu pokarmowego, w którym musi zostać wchłonięta przez komórki jelita. Komórki te jednak nie mają możliwości do aktywnego pobierania wody. Zamiast tego pobierają potas i tworzą gradient jego stężeń: w środowisku wnętrza komórki stężenie jonów jest wyższe niż w świetle jelita. Woda przemieszcza się do miejsca, które zawiera więcej potasu, a więc do samych komórek.
Problemy diagnostyki niedoborów potasu
Ćwiczący organizm narażony jest na różne uszkodzenia. Sportowcy często powinni więc umawiać się na wizyty u lekarza, dzięki którym poznają ogólny stan swojego zdrowia. Spotykane czasami problemy z sercem lub mięśniami, które dotykają intensywnie ćwiczących, mogą wynikać z bardzo wielu zmian w organizmie. Do najczęściej występujących, a też niestety trudno diagnozowalnych, komplikacji należą przewlekłe zaburzenia gospodarki wodno-mineralnej. Diagnostykę poziomu jonów w organizmie przeprowadza się zazwyczaj poprzez badanie krwi. Jej skuteczność zależy jednak od podstawowej lokalizacji jonów w organizmie. Jony potasu znajdują się przede wszystkim we wnętrzu komórek i poziom we krwi nie odzwierciedla ich rzeczywistego stężenia w miejscach, gdzie są najbardziej potrzebne. Globalna analiza wodno-mineralna wymaga również badania moczu w różnych odstępach czasu. Wydaje się to uciążliwe, jednak raz na jakiś czas warto zdecydować się na tak szeroki przegląd.
Bibliografia:
Shirreffs SM, Sawka MN. Fluid and electrolyte needs for training, competition, and recovery. J Sports Sci. 2011;29 Suppl 1:S39-46.
Orrù S, Imperlini E, Nigro E, et al. Role of Functional Beverages on Sport Performance and Recovery. Nutrients. 2018;10(10):1470.
Przeczytaj też:
